O Τεχνικός Ασφαλείας είναι το Θεσμικό όργανο που έχει προβλεφθεί από την νομοθεσία για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία για την επίβλεψη των συνθηκών εργασίας. Οι αρμοδιότητές του είναι συμβουλευτικές και παρέχει υποδείξεις και συμβουλές στον εργοδότη σχετικά με την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων και την πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων.

Ο  Τεχνικός Ασφαλείας (αναλόγως με την ειδικότητά του) μπορεί να απασχοληθεί σε όλες τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτως του αριθμού εργαζομένων της, στο πλαίσιο της επίβλεψης των συνθηκών εργασίας.  Τα καθήκοντα Τεχνικού Ασφαλείας μπορεί να ασκήσει και ο ίδιος ο εργοδότης στην επιχείρησή του, όταν αυτή ανήκει στη Β΄και Γ΄κατηγορία επικινδυνότητας υπό κατάλληλες προϋποθέσεις (αριθμός εργαζομένων επιχείρησης, προσόντα εργοδότη, επιμόρφωση).

Τα καθήκοντα  του Τεχνικού Ασφάλειας μπορούν να ασκήσουν ανάλογα με το είδος της επιχείρησης και τον αριθμό των εργαζομένων σε αυτή πρόσωπα που κατέχουν:

• Πτυχίο πολυτεχνείου ή πολυτεχνικής σχολής Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (ΑΕΙ) του εσωτερικού ή ισότιμων σχολών του εξωτερικού, που το αντικείμενο σπουδών έχει σχέση με τις εγκαταστάσεις και την παραγωγική διαδικασία και άδεια άσκησης επαγγέλματος, που χορηγείται από το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας (ΤΕΕ).
• Πτυχίο πανεπιστημιακής σχολής εσωτερικού ή ισότιμων σχολών του εξωτερικού, που το αντικείμενο σπουδών έχει σχέση με τις εγκαταστάσεις και την παραγωγική διαδικασία και άδεια άσκησης επαγγέλματος, όταν αυτή προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία.
• Πτυχίο Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (ΤΕΙ) ή ισότιμων σχολών του εξωτερικού ή πτυχίο των πρώην σχολών υπομηχανικών και των Κέντρων Ανωτέρας Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΚΑΤΕΕ).
• Απολυτήριο τεχνικού λυκείου ή μέσης τεχνικής σχολής ή άλλης αναγνωρισμένης τεχνικής επαγγελματικής σχολής του εσωτερικού ή ισότιμων σχολών του εξωτερικού ή άδεια άσκησης επαγγέλματος εμπειροτέχνη.

Επιπλέον ο τεχνικός Ασφαλείας πρέπει να διαθέτει προϋπηρεσία, που υπολογίζεται από την απόκτηση απολυτηρίου ή πτυχίου ως εξής:

• τουλάχιστον διετή προϋπηρεσία για τους κατόχους πτυχίου πολυτεχνείου ή πολυτεχνικής ή πανεπιστημιακής σχολής η οποία δύναται να μειωθεί κατά ένα έτος σε όσους έχουν παρακολουθήσει πιστοποιημένα προγράμματα επιμόρφωσης για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων διάρκειας τουλάχιστον 100 ωρών.
• τουλάχιστον πενταετή προϋπηρεσία για τους κατόχους πτυχίου Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος ή υπομηχανικών και των Κέντρων Ανωτέρας Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης η οποία δύναται να μειωθεί κατά τρία έτη σε όσους έχουν παρακολουθήσει πιστοποιημένα προγράμματα επιμόρφωσης για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων διάρκειας τουλάχιστον 100 ωρών.
• τουλάχιστον οκταετή προϋπηρεσία για τους κατόχους απολυτήριου τεχνικού λυκείου ή μέσης τεχνικής σχολής ή άλλης αναγνωρισμένης τεχνικής επαγγελματικής ή άδειας άσκησης επαγγέλματος εμπειροτέχνη η οποία δύναται να μειωθεί κατά τρία έτη σε όσους έχουν παρακολουθήσει πιστοποιημένα προγράμματα επιμόρφωσης για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων διάρκειας τουλάχιστον 100 ωρών.

Τα  προγράμματα αυτά  επιμόρφωσης σε θέματα ασφάλειας και υγείας των εργαζομένων εκτελούνται από τα αρμόδια Υπουργεία ή εκπαιδευτικούς ή άλλους δημόσιους οργανισμούς ή από εξειδικευμένα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ) πιστοποιημένα για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις.

Το απαιτούμενο επίπεδο γνώσεων και η ειδικότητα του Τεχνικού Ασφαλείας (ΤΑ), καθορίζονται από την κατάταξη σε κατηγορία ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας της επιχείρησης  και τον αριθμό των εργαζομένων. Στον πίνακα του άρθρου 10 του Κώδικα Νόμων για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων που κυρώθηκε με το άρθρο 1 του Ν.3850/2010 (ΦΕΚ 84/Α΄) οι επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες των οποίων οι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας σημειώνονται με κωδικό αριθμό με βάση τη στατιστική ταξινόμηση, από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος κατατάσσονται σε κατηγορίες (κατηγορία  Α, Β ή Γ).  Οι εργοδότες των επιχειρήσεων υποχρεούνται να αναθέσουν καθήκοντα τεχνικού ασφάλειας σε άτομα με ειδικότητα από εκείνες που ορίζονται στον πίνακα του άρθρου 13 του Κώδικα Νόμων στον οποίον αναφέρονται οι κλάδοι της οικονομικής δραστηριότητας και οι επιτρεπόμενες ειδικότητες τεχνικών ασφαλείας. Στο άρθρο 12 του Κώδικα Νόμων αναφέρεται το απαιτούμενο επίπεδο γνώσεων τεχνικού ασφάλειας σύμφωνα με την κατάταξη της επιχείρησης σε κατηγορία και αναλόγως του αριθμού των εργαζομένων που απασχολεί.

Oι εργοδότες και οι εργαζόμενοι μπορούν να αναλάβουν  τα καθήκοντα τεχνικού ασφαλείας σε επιχειρήσεις  όταν αυτές ανήκουν στη Β΄ και Γ΄ κατηγορία, αναλόγως του αριθμού εργαζομένων που απασχολούν και υπό την προϋπόθεση κατάλληλης επιμόρφωσης. Οι όροι και οι προϋποθέσεις των προγραμμάτων επιμόρφωσης  αναφέρονται στην Υπουργική Απόφαση Αριθμ. 39278/1823/2018 με θέμα: «Επιμόρφωση εργοδοτών και εργαζομένων για θέματα άσκησης καθηκόντων τεχνικού ασφάλειας σε επιχειρήσεις Β΄ και Γ΄ κατηγορίας» (ΦΕΚ 3001/Β΄/25-7-2018) όπως αυτή τροποποιήθηκε με την Αριθμ. οικ.59730/2576(ΦΕΚ 4762/B’/24.12.2019 και την Αριθμ. 52725/1990 (ΦΕΚ 5861/ B’/31.12.2020).

Ο  Τεχνικός Ασφαλείας (ΤΑ) αποτελεί το βασικό συμβουλευτικό όργανο του εργοδότη,  σε θέματα σχετικά με την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων και την πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων. Το έργο του για την επίβλεψη των συνθηκών εργασίας διέπεται από συγκεκριμένα καθήκοντα, συμβουλευτικές αρμοδιότητες και  υποχρεώσεις, οι οποίες καθορίζονται αναλυτικά στις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας.

Στο πλαίσιο της επίβλεψης  και της βελτίωσης των συνθηκών εργασίας :

• Ο τεχνικός ασφάλειας επιθεωρεί τακτικά τις θέσεις εργασίας από πλευράς υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων και αναφέρει στον εργοδότη οποιαδήποτε παράλειψη των μέτρων υγείας και ασφάλειας. Όταν αντιλαμβάνεται οποιαδήποτε παράλειψη προτείνει μέτρα αντιμετώπισής της και επιβλέπει την εφαρμογή των μέτρων που πρότεινε.
• Ο τεχνικός ασφάλειας οφείλει να επιβλέπει την ορθή χρήση των ατομικών μέσων προστασίας.
• Έχει υποχρέωση να ερευνά τα αίτια των εργατικών ατυχημάτων, να αναλύει και αξιολογεί τα αποτελέσματα των ερευνών του και να προτείνει μέτρα για την αποτροπή παρόμοιων ατυχημάτων τα οποία καταχωρεί στο ειδικό βιβλίο υποδείξεων τεχνικού ασφαλείας που τηρεί η επιχείρηση.
• Ο τεχνικός ασφάλειας ασκεί εποπτικό ρόλο κατά την εκτέλεση ασκήσεων πυρασφάλειας και συναγερμού που πραγματοποιούνται στην επιχείρηση για τη διαπίστωση ετοιμότητας προς αντιμετώπιση ατυχημάτων.
• Ενημερώνει και καθοδηγεί τους εργαζόμενους για την αποτροπή του επαγγελματικού κινδύνου που συνεπάγεται η εργασία τους και μεριμνά ώστε να τηρούν τους κανόνες υγείας και ασφάλειας στην επιχείρηση.
• Ο τεχνικός ασφαλείας συμμετέχει στην κατάρτιση και την εφαρμογή των προγραμμάτων εκπαίδευσης των εργαζομένων σε θέματα υγείας και ασφάλειας.
• Ο τεχνικός Ασφαλείας υποχρεούται να συνεργάζεται με τον Ιατρό Εργασίας πραγματοποιώντας κοινούς ελέγχους των χώρων εργασίας.
• Ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση να τηρεί το επιχειρησιακό απόρρητο.